متن پرسش:

 باسلام-درموردشیخ یوسف صانعی اطلاعات کاملی میخواسم وآیااینکه آیاایشان واقعامرجع تقلیدهستندیانه؟وشنیده ام ایشان احکامشان بادیگرمراجع تفاوت زیادی دارد(ذکربفرمایید)واگرتفاوت دارددلیلیش چیست وبطورکامل وضعیت مابچه حزب اللهی هاروباایشان ومقلدهایشان روشن بفرمایید--ومن الله التوفیق

 پاسخ:

آیت الله صانعی از شخصیتهای فعال در دوران شکل گیری انقلاب اسلامی و پس از آن می باشند و مسئولیتهایی همچون عضویت درشوراى نگهبان , عضویت در اولین دوره مجلس خبرگان رهبرى به عنوان نماینده منتخب مردم تهران , دادستانی کل کشور را در زمان امام ره برعهده داشته اند. اکنون نیز به تدریس و کارهای علمی اشتغال دارند .

از جمله عقاید و فتاوای خاص ومتفاوت ایشان عبارتند از:
تساوی دیه? زن و مرد در دیه? نفس و اطراف
تساوی زن و مرد در قصاص نفس و اطراف
برابری دیه? غیرمسلمان با دیه? مسلمان
تساوی غیرمسلمان و مسلمان در قصاص
بلوغ دختر در سیزده سالگی به شرطی که سایر علائم بلوغ محرز نشده باشد.
طهارت کفار غیر حربی
عدم شرطیت مردبودن در مرجعیت دینی
عدم شرطیت مردبودن در کلیه مناصب حکومتی
عدم شرطیت مردبودن در قضاوت
عدم حرمت خروج زن از منزل بدون اجازه? شوهر، در مواردی که خلاف شئون مرد و یا خلاف حق استمتاع مرد نباشد.
ازدواج موقت مختص به شرایط خاص می‌باشد نه به عنوان عدل ازدواج دایم

نظر جامعه مدرسین پیرامون مرجعیت آقای صانعی :
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در پاسخ به سوالی درباره مرجعیت آقای حاج شیخ یوسف صانعی ، نظر خود را اعلام کرد. متن پرسش و پاسخ به شرح ذیل است :
سوال:
بسمه تعالی
جامعه محترم مدرسین حوزه علمیه قم
سلام علیکم
مرجعیت شیعه خورشید پر فروغی است که در قرون متمادی همواره پشتیبان اسلام و خط راستین اهل بیت(علیهم السلام) بوده است. این مسئولیت خطیر همواره شایسته ی مردانی بوده است که واجد شرایط شرعی مذکور در روایات ائمه اطهار (علیهم السلام) باشند. نظر به اهمیت این موضوع و با توجه به پرسشهای مکرر هموطنان درباره ی مرجعیت آقای حاج شیخ یوسف صانعی خواهشمند است آن جامعه محترم که همواره مرجع تشخیص این موضوع بوده نظر خود را درباره ی مرجعیت ایشان اعلام فرمایند.
با سپاس جمعی از استادان و فضلای حوزه‌های علمیه
بسم الله الرحمن الرحیم
با توجه به پرسش‌های مکرر مومنان، جامعه مدرسین حوزه ی علمیه قم براساس تحقیقات به عمل آمده در یک سال گذشته و پس از جلسات متعدد به این نتیجه رسیده است که ایشان فاقد ملاکهای لازم برای تصدی مرجعیت می‌باشد.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ک
(خبرگزاری جمهوری اسلامی ?(88/10/12

رد صلاحیت یوسف صانعی از مرجعیت ؟ واکاوی دلایل و مستندات :
جایگاه مرجعیت تقلید در مکتب تشیع، بلندترین پایگاه معنوی و علمی در سلسله مراتب مقامات عالی دینی است؟ زیرا سرنوشت دین و بعضا دنیای جامعه شیعه، به دست با کفایت آنان رقم می‌خورد.
مقدرات دینی مردم به این است که مرجع تقلید، احکام الهی را با زحمت و قدرت علم و تخصص، از منابع اصلی آن استنباط نموده، و در رساله عملیه منعکس سازد تا مردم به تکالیف دینی خود عمل نمایند.در تحولات سیاسی و اجتماعی مردم نیز، مراجع تقلید بسیار اثر گذار بوده اند. در طول تاریخ، هر بحران و خطری که برای شیعه و مکتب آن پیش آمده ، مهم‌ترین قدرتی که توانسته شیعه را از بحران‌ها و بن بست‌ها نجات بخشد، مقام شامخ مرجعیت و رهبری بوده است. شواهدی در تاریخ بر این مدعا دلالت دارد:
فتوای تحریم تنباکو از سوی میرزای شیرازی ، تدبیر داهیانه مرحوم سید ابوالحسن اصفهانی درحفظ لباس روحانیت ، نقش بسیار تعیین‌کننده آیت الله سید محمد تقی خوانساری درآزادی عراق از چنگال استعمار انگلیس، پیروزی انقلاب اسلامی ایران و ریشه کنی سلطنت دو هزار و پانصد ساله ستم شاهی به رهبری امام خمینی (ره)، ورود باشکوه مرجع بزرگوار عراق، آیت الله‌العظمی سیستانی مد ظله العالی به نجف و جلوگیری ازکشتار مردم نجف و پناه جویان به حریم قدس علوی ... تنها نمونه‌ای از رهبری‌های مراجع عظام تقلید در دوران معاصر بوده است.با عنایت به توقیع امام عصر عجل الله تعالی فرجه که خطاب به عثمان بن عمری می‌فرماید: - واما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواه احادیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجه الله، یعنی در رخدادهای مهم، به راویان احادیث ما مراجعه نمایید. آنان حجت من بر شما هستند و من حجت خدا بر شما هستم.> پس موضوع مرجعیت از اعظم مسائلی است که نمی‌تواند از مصالح مسلمین و استقلال و عظمت آنان جدا و منفک باشد و یا بدون توجه به دسیسه‌ها و توطئه‌های کفر و استکبار بر ضد اسلام مورد بررسی و امعان نظر قرار گیرد.
معرفی مراجع از شئونات جامعه مدرسین
جامعه مدرسین یک نهاد حوزوی علمی و فقهی است که دفاع از کیان تشیع و مرجعیت و انقلاب و نظام اسلامی را همواره وظیفه خود می‌داند و متشکل از اعضایی است که حافظ ارزش‌های اسلامی بوده و یکی از وظایف آن صیانت از کیان مرجعیت است. عملی ساختن این وظیفه به صورت معرفی به هنگام مراجع و خلع یا عدم تایید صلاحیت مرجعیت آنها تاکنون محقق شده است. اعلام مرجعیت امام از سوی همین جامعه در دوران ستمشاهی ، معرفی مراجع جدید پس از ارتحال آیات عظام آیت الله گلپایگانی و اراکی و خلع مرجعیت آقای شریعتمداری در سال ? ??و اعلام عدم صلاحیت مرجعیت آقای صانعی در این دوره جزء سوابق درخشان جامعه است. سوابق وعملکرد جامعه به گونه‌ای روشن است که هم امام راحل و هم مقام معظم رهبری بر آن مهر تایید زده اند.
امام راحل ضمن تحسین از جامعه مدرسین در خصوص جایگاه بالای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم می‌فرمایند:
-مگر همان‌ها (جامعه مدرسین) نبودند که در کوران مبارزه حکم به غیر قانونی بودن سلطنت دادند؟ مگر همان‌ها نبودند وقتی که یک روحانی به ظاهر در منصب مرجعیت از اسلام و انقلاب فاصله گرفت او را به مردم معرفی کردند و اگر خدایی ناکرده اینها(جامعه مدرسین) شکسته شوند چه نیرویی جای آنها را خواهد گرفت؟ و آیا ایادی استکبار، روحانی نماهایی که تا حد مرجعیت تقویت نموده است فرد دیگری را به حوزه‌ها حاکم نمی‌کند. ?
مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای جامعه مدرسین معرفی مراجع را از شئونات جامعه مدرسین دانسته و فرمودند:
- معرفی مراجع از شئونات جامعه مدرسین است و اینجا عرض می‌کنم که جایگاه جامعه مدرسین یک جایگاه حقوقی و حقیقی است و جایگاه اعطایی نیست و پشتوانه علمی و عملی- که جامعه و سابقه این نهاد وجود دارد، این پشتوانه علمی و عملی دارد- که بیش از ? ??سال مبارزه و سابقه تلاش‌های علمی این جایگاه را برای جامعه مدرسین ایجاب می‌کند.
جامعه مدرسین یک نهاد دیرپا، با سابقه ? ??ساله و شناخته شده در کشور است که جمعی از اهل نظر، مجتهد و فاضل اساتید شناخته شده حوزه علمیه عضو آن هستند و همواره ملجا مومنان و متدینان در خصوص مسائل مختلف به ویژه در شناخت مرجع جائز التقلید بوده است. ازطرفی طبق مساله شرعی مراجع تقلید ، سه راه برای شناخت مرجع تقلید اعلم وجود دارد:.
? -?خود مقلد قادر به شناخت مرجع اعلم باشد. لازمه این امر آن است که وی آشنایی و تسلط زیادی به علوم حوزوی داشته باشد
? -?دو عالم عادل، اعلم بودن یک مجتهد را تصدیق کنند.
? -?عده‌ای از علمای مورد اطمینان، مجتهدی را اعلم و شایسته تقلید بدانند.
با استناد به راه سوم مساله مذکور، علمای عضو جامعه مدرسین تصمیم گرفتند به عنوان مهمترین تشکل حوزوی کشوربرای دومین بار به صورت جدی در این امر دخالت کرده وبا اعلام نظر خویش مبنی بر عدم صلاحیت آقای صانعی برای مرجعیت سرگردانی برخی ازمقلدین را پایان دهند.

بررسی دلایل رد صلاحیت از نگاه برخی از اعضاء جامعه
آیت الله محمد یزدی با ارائه توضیحاتی در خصوص تصمیم جامعه مدرسین حوزه علمیه مبنی بر اینکه آقای یوسف صانعی فاقد ملاک‌های لازم برای تصدی مرجعیت است، گفت: این موضوع در کمیسیون مربوطه جامعه مدرسین بحث شده و به نتیجه هم رسیده بود منتهی طبق آیین نامه‌های مربوطه مبنی بر اینکه مسایل مهم باید به تصویب نهایی جامعه مدرسین برسد، چندی قبل گزارش کمیسیون در این خصوص در اجلاس عمومی جامعه مدرسین به اتفاق تصویب شد.رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: بعد از اینکه در این جلسه موافق و مخالف صحبت و استدلالات خود را بیان کردند بنده برای اعلام رسمی یک عبارتی را به کار بردم که اولا نباید در این موضوع کلمه -خلع و همچنین مقایسه آن با جریان منتظری و شریعتمداری و امثال اینها در آن وجود داشته باشد و ثانیا مساله فقط صلاحیت مرجعیت است و بقیه مسائل ربطی به ما ندارد.
آیت الله مقتدایی مدیر حوزه علمیه قم با اشاره به بیانیه جامعه مدرسین اظهار داشت: جامعه مدرسین از چندی پیش فتاوای آقای صانعی را از نظر فقهی مورد بررسی قرار داده و تقریبا همه اعضا به اتفاق آرا دلیل متقن شرعی برای این فتاوا قائل نبودند. حتی در زمان مرحوم آیت الله مشکینی، احکام حج آقای صانعی که در بعثه مقام معظم رهبری به چاپ می‌رسید بارها مورد اعتراض قرار گرفته و انتشار آن متوقف شده بود.?
آیت الله حسن ممدوحی در گفتگو با خبرگزاری فارس در کرمانشاه گفت: این بحث مال امروز و دیروز نیست و از مدت‌ها پیش این مباحث مطرح بود و نظرات بسیاری از بزرگان و علما همین بود که ایشان شرایط مرجعیت شیعی را ندارد.
آیت الله ممدوحی تاکید کرد: افراد جامعه مدرسین زبده‌ترین کارشناسان علوم دینی، تفسیر و فقه هستند. در گذشته هم اسامی افراد دیگری را که حائز مرجعیت بوده‌اند اعلام کرده و افرادی هم مانند شریعتمداری و دیگران را خلع کرده بودند که البته رای اخیر از نوع دیگری بود. مصداق‌های زیادی برای تصمیم‌گیری جامعه مدرسین درباره آقای صانعی مطرح بود و این موضوع همواره از گذشته مطرح بود؟ مانند بدعت‌هایی که ایشان در برخی فتاوا داشتند، مانند بلوغ دختران در ? ??سالگی، محرم شدن بچه‌ای که به فرزندخواندگی.
(خبرگزاری جمهوری اسلامی ?(??/10/25